آر(وقت، احوال)، آو (آب)، آڅ (بیا)، اگآل (ګول)، آوآ (آب رو)، آړآ (او آمد.

مد اوده الف

اي باښ اۊله باښ که نؤشتاری آ ته زبر یا فتحه، مېوۋ الف، پتاريېݩ آ ته گي، الف کیکله گي مد اوده الف متراݩ گېاس. اَمي باښ که او. اما(خانه)، اڅؤنیا (بری الزمه)، ادؤسه (سُبک) ،ابره(خراب)، دام (تار)، گال (طعنه) ،ادآم (قطار)، دا (کوه)، ازآ(حوض)، اړآ (او-آمد)، گـۉراړآ (آورد).

الف

ڇا نه اوده اۊله باښ که نؤشتارې اېاس. مثلاً: أدېش(به قریه،در قریه)، أشال(به بانده، در بانده)، أمؤکه (بد معرفی شدن)، أپا(به پا)، أپْروش (در خواب)، أنَشت (پایان)، أپامی (دفعتاً)، أنۉکه تَېک (دشمنی)، أمـؤله(کم ارزش) ،أږمۉ (نابلد)، أکۍ(پسند)، أسؤکه بار (غربت،افتادگی).

همزه اوده الف

باش(دوازده)،بښه (لهجه،لحن)، پرَبۉي (الماسک)،څؤکبؤک(نمامی)، بۉمبۉک (دف) . اي باښ پتاریېݩ نه اېاس.

بې

پټه(عقب)، پگۉن(پابند)،پڼه (نشان، مدال) پمرته (گنگس)، پکاݩچه، پشپا(چوپان)، پرؤجن (فهم، دانش)، أپام(بی دقت)، شۉپشۉپ(ذیق،به هم نزدیک)، ډیپ ښپ (ناسنجیده)، ترؤپ (المونیم)، ارؤپ (صبح)، تـؤپ(هیچ).

پې

تنؤ(خویش)، تَره (ستاره)، تَته (پدر)، پَته بَـتن(دور اندیشی)،اترلیک (جگر خون) ،سېتي(به همان اندازه )، سوت (هفت)، شؤت (شراب).

تې

ټېنگه (خفه)، ټؤسه (پندک)، ټاݩ(کف اتاق)، مټه(بخش،حصه)، مټني (حق، سهم)، مټـۉݩ (تقسیم کردن)، پَچوټ (پتلون کوتاه)،اوټ (پتلون)، پوټ (برگ)، ناټ (اتن،رقص).

ټې

یوۋي عربي الا به باښ او. کلښه الا که نه او. کناسته عربي اۊله باښ که بۊ ته ، سکه باښ میلي چیتراݩ گېاس .

ثې

جۉݩت (پلنگ)، جاښ (لیم) ، جۉگه (تاج)، جیجله، جؤجمي(زنان خویش)، لَجاره (شرمنده)، واج، پَرؤج (بِدان)، لَج (شرم، حیا) . 

جیم

چام(پوست)،چېري(کار آمد) ،ښَچه (کنج)، کاݩچه، چیچي (خواهر)، ویچام (زخمی)، چېپچې(افگار)،ښوچ (جنگ)، ښاچ (پرتگاه)، نَمَچ (نماز). 

چې

ڇا(صدا)، ڇته (پاک،شفاف)،ڇکوک (هیکک)، ڇـۉ (اشاره)،ڇو(زخم)، بۉڇکه(کاکل)،اېڇه (پهره،انتظار)، اڇمه (یخبندان)،پڇوا، مېڇه(عسل)، ڇۉݩڇېݩ(راساً)، ڇوڇ(چک زدن گوشت) . یوۋي باښ ڇته نورستاني الا به باښ وڙ. 

ڇې

څام ،څړنگه (آبگین)، څـۉ (سوراخ)، څؤڅمه(سوسمار) ،مڅه(ماهی)، وېڅؤ (مرغ زرین کوهی)، اؤڅ(چشمه)، دموتڅ (تند باد)، اوڅ (خرس).

څې

یوۋی عربی الا به باښ وڙ. کلښه الا که نه وڙ.

حې

اي باښ دي عربي الا به او. کلښه الا که نه او.

خې

دۉمه (خشک،خشکه)، دیبؤم (زمین وزمان،زمین و اسمان)، دام(تار)، دَرؤ (برونز)، اداݩ (سرپوش)، دؤدْر (کوچه) الېدراو. باښ که پتاريېن نه اېاس. 

دال

یوۋي باښ دي عربي الا به او .

ذال

ډېر(انتظار،منتظر،حیران)،ډکؤمه(سنگ ریزه)، ډنډکۉ (توغ)،ډَمله(نام یک ظرف چوبی است)، ډېبره(غیر فعال ،ساده )، ډَمره(دند)، اَډنگ(همه)، اېډه (نیمه، آن چه که پُر نیست)، ډۉډه، آډ (بدن،جسم)، اډباډ (تنه وتوشه). 

ډال

یوۋي باښ نؤشتاری نه اېاس. باښ که میوۋ –ی،سال پتاریېݩ گي اېاس. گرۉش (شاخه کوچک، پرخچه)، ټؤره(گوش خورد را گویند)، څؤمره-څمره (تیز، چالاک)،اندره، ډېر (حیران، انتظار)، دؤدر (کوچه)، دۉر ( قاشق چوبی). 

رې

زتوۋ(دلنشین)،زَما(داماد)،زو(دل،جرأت)،زویزات(خانواده)،زۉݩت(سخاوت)،زؤل (هوای بارانی وسرد)،درݩزۉݩ (خراشیدن)، یوز(خنک)، برۉݩز (نام یک نوع سبزه است).

زې

توڙپه(قدپخش)، پڙݩ(قف)، ڇـڙݩله( تلخ)، ښنگڙ (معشوقه)، ڇـڙ(زینه)، مـڙ(آشیان)، کوڙ (چوچه). اي باښ ڇته نورستاني الا به باښ او. 
نوت: (ڙ )باښه نوشت (رء) داسته که چېترېاسئم، اېرم(ڙ) داسته که چېتروُݩ سته او.


ڙې

ږاو(تخم پرندگان)، ږۉۋ (رنگ)،ږا(گرده دود)، ږۉکدن (فکر، خیال) ،ږݩږۉݩ (تراشیدن)، ږږکـۉݩ(خودرا روی زمین کش کردن)، ږۊۋ (اشاره)، آږ(دروش).

ږې

باښ که نؤشتې پتاريېݩ نه ایاس. میوۋ گي اېاس.پړک (محبت،عشق)، پړۇݩ (پنهان کردن)، پړیک (چادر سر زنان را گویند)، پرړۉݩ(محبت کردن)، وَړنگه (کوچک)،وړیک(نام یک بخش ګوشت حیوانات است)،بېړه(ساده). 

ړې

ساݩ(چراگاه تابستانی)، سؤک (راحت)، سَسا (انتظام)، سؤم (اطلاع،خبر)، سون جاښ کېړه (مدال مطلا)، أسؤ (غم)، اؤسپؤس(نمامی)، پْروس(تیغه نهال و درخت)، تْروس(یخچال، برف پارینه)، پْـرَس (شفاف ، صاف) ،سوس (خواهر).

سین

شا(بارداری زنان)، شۉکته (دلسوز)، شؤکه (غلیظ)، شېلیوان (مرطوب)، پَروَش(فراموش)، شوش(اسلحه سرد)، أشا تاݩ(زایشگاه)،ابشیري(شوخ)، پْروش(خواب).

شین

ښاک(شاهد)ښام(باج،مالیه)، پرَمښۉݩ (فراموش کردن)، ښاښ (اعتراف)،ښار (شهر) ښمښ (شاباس، آفرین)، کیښ (قلبه)، ښڙݩښ (اختیار،آزادی)، کښمؤښ( چور، چپاول)، چاروېښ (عنعنه، فرهنگ)، دۉښ (ملامتی).

ښین

صوات

ضوات

طوې

ظوې

عین

غَین

فې

قاف

کوا(کجاوه)،کېړه(سِپر)، کیکا، کوڙݩ (پارچه سفال)، لؤکه (نازک)، پړَکـۉݩ (دوست،دوست داشتن)، کوېک(کجاوه کوچک)،وَشپیک(زنبور زرد)، اؤښؤک (اشک)، پوک(پخته شدن حاصل )، پؤک (روح)،اترلیک (جگرخون).

کاف

گال(طعنه)، گا(گاو) ،گر(خانه وزندگی زن)، گچه(خلای کوه وسنگ)، گرۉش (پرخچه چوب) ، اگته(سخت،مشکل)، اگگه(آن که زبانش بند بند می شود). اِي باښ پَتاريېݩ نه اېاس. نیشېي گرام به بَښو که کاف گاف تلفظ ایچاست.مثلاً:سپرَگ،سبجَگ. 

گاف

یوۋی باښ نورستاني الا به باښ وڙ. اِي باښ (ن+گ) نه وڙ، اېک مستقل باښ وڙ. اي باښ میوۋی سال پَتاريېݩ ایاس.ښنگښه(خریطه پوستی برای حمل آرد)، نینگڅه (پرنده)، نـرنگۉݩ (درازکشدن)، شنگ (شهامت، شکوه)، لؤنگ(نبات نیلغه)، تړینگ (گاز) ، ایدرنگ (رنگین کمان) ، ایږنگ بیږنگ(جنیات)، اَډنگ (همه)، ننـۉنگ (طفل)، نیتونگ (برهنه، لچ).  

نگې

لؤنگ پیلاݩ(چراګاه دست ناخورده)، لَپه (مشعل)، لَوڙݩ (غلام،نوکر) ،لؤکه (نازک)، پَلال(خاک)، أگال، اؤتال (موج خروشان آب)، پَتال(موج آرام آب)، مشال .

لام

مټـۉره (چاوه)، ماتر(خانواده)،مۉشته (مغزسر) ، مَټه (حق)،سَمه یَره (همسال ،چیمه(آهن)،امؤښ (پنیر)،گۉم (گندم) ، ږام(چوبی که درسقف خانه ګذاشته می شود)،دام (تار) ،دؤم (دود)، دۉم (ران)،ټؤم (سیر).

میم

نیشڙݩ (چوکی)، نَـتْر(قُده)، نیمالې (کج)، نشمان(فوق العاه)، بینَن (فکر، تفکر)، پان (پیاز)، تان (تیکه رخت)، بان(بند،مسدود).  

نون

اي باښ میوۋی پَتاری اېاس. باڼي(ظروف)، مَڼه(میت)، مِېڼه (پناه)، لؤڼه (گرگ)،لېڼه (کل)، پَڼاو(جن رب النوع)، لَوڼه (غلام)، بېڼ (شله، تنبل)، باڼ کۉڼ(اسباب ،وسایل). 

نوڼ

اي باښ به ڇا نسۉمیلي تچاݩ ګېاس. میوۋی پتاری ایاس. مثلا ً: پْرؤݩچ(کیک) ،کݩته (فیله)، ساݩ (مالچر تابستانی)، تاݩ (محل ، مرکز). کیتي باښ که اي ڇا نۉن او. میلو که ای پیشتوک ادسئکی تَچاݩ گو ته، نون غنه بیاس.مثلاً: کنتار- کݩتار، کنټه - کݩټه، جـۉنت- جـۉݩت. 

نون غنه

واښ(باران)،وَاو( کم ارزش)، گوچ (زمین)،گول (وطن)، یوک(جگر)، یوښ (دیو،بزرگ)، سوت(هفت)، وَشتوک (کوچک)،ټیکوک (دکمه)،تول (مزرعه) ،اپیلوک(کم)،شو(ریگ)،پو (پل پا). 

او

اي باښ اؤښـټ اېښېي که تَچـاݩ گېاس. دۊۋ(چوب)، اۊۋ(نان)، اۊچؤ (بسیار)،سۊۋ (پل)، پۊۋ(پارسال)، څۊۋ ، بۊل(به ستاره های راه شیری ګفته می شود)، بۊ(شد)،دۊښټـۊ(پیر،کهنسال).

اۊ

اِي واو اۉ اروړاو تَچاݩ گېاس.مثلاً: گــۉم (گندم)، اۉم(شانه)، دۉم(ران)، گــۉړه (اسپ)، پۉسه(موش)، اۉښلي (باران)، اۉښا، اۉگا،نـۉ(ناوه)، دْرۉ (توطئه)، دیلۉ (آسمان). 

اۉ

اي ڇا دي اؤښټ اېښېي که تَچاݩ گېـاس.مثلاً: دؤم (دود)،بـؤم(زمین)، ټــؤم (سیر)، نـؤچه(ناخن)، وَکـؤم (سوسمار)، انَکـؤ(حسود)،وېڅـؤ(مرغ زرین نر)، کــؤکـؤ(مرغ)، تـؤ(تو). 

اؤ

اِي واو نؤشتار،وَشمه سَم گي مصدر که اېاس.مثلاً: ۇڙک (ینگه) ، گـۇک(کِرم)، کـؤدَۇݩ (پرسیدن)، مؤکلَــۇݩ (تخلیه کردن)، تَـپَـۇݩ (گرم کردن)، نَمَـۇݩ(کج کردن)، چَڼَـۇݩ (تخلیه کردن)،پْرتَـۇݩ(به دیگر روی برگرداندن). 

اِي واو ښه ڇا نه اوده واو تَچاست. مثلاً:ۋۋېي(یازنه،خسربُره)،اۋېښ(بسیار) ، ۋښـۉݩ (باریدن)، ۋټـه(دیوار)، ۋیـن-وین (صاعقه)، ۋوۋ(عروس)، کـؤټـۋي. 

(ڇا نه اوده باښ او)

اِي ( هـ) کلښه الا که نه او .

هې

اي ڇا کلښه الا که وڙ. باښ که پتاری اېاس. مَلوَه (صاحب،مالک)، نَده (نام رب النوع جن است)، پرَلوَه(برف و باران همزمان)، بَده(زمین مست راګویند) ، ابره(خراب)، بوسته (خوب).مېوۋ آ ته حرکت میلي مَتراݩ گېاس.مثلاً: تَته(پدر)، زَگه(پسر)، ږَته (سرخ)، زَما (داماد).

پونډره هې

یوۋي وَشتوک ڇا او. مېوۋ آ ته، حرکت میلی متراݩ گېاس. پَتاریېݩ آته گي(ۀ) میلي چیتراݩ گېاس. مثلاً: پتۀ (آینده،عقب)،اسۀ (خاکستر)، ترَسۀ (مجسمه). چیترۇݩ میلي (ه) همزه نه پرېکې چیترېمیش. مثلاً: پْرته سته(سپرده شده)، ږَته سته(سرخ رنګ)، ابره سته (خراب).

وشتوک زبر (زبرک)

همزه

یوۋي ڇا(ی) به- ی (ه) به  مېوۋ وَشتوک ڇا او. سْکه ڇا (ئ) میلي چیترېمیش. اِي ڇا مېوۋ- ی پَتاریېݩ اېاس. ڇئک(پيخال)، زئم(برف)، کېڇئک(خار)، سئ (ببر).اي ڇا پوڙکېݩ کلښه الا که او.

وشتوک زبرک

یوۋي (ی) پَتاری  اېاس.مثلا:ً سی (او) ، تی (آنها)، پْری (بده)،ېی (من). 

چیچلیک یا

اِي (ي) نؤشتار،مېوۋ-ی پَتاری اېاس. مثلا ً: یَمؤڼي(جوره)، نیجیلي تاݩ(جای کالا شستن،دوبي خانه)، وشلیک (تبرزین)، ټینکه (مقابل، رودر رو)، اي (این)، اټي (استخوان)، تي (باش، بِمان)، پېجي (عقاب). 

گانله یا

مېوۋ- ی پتاریېݩ اېاس. مثلا ً: اېښټاݩ (قفل)، لېپره (نازک)، پْرې (بده )، چېپچې (افگار).

درگله یا

مېوۋ - ی ،پَتاریېݩ اېاس. تې گي دؤمڙ اوده (ۍ) میلي چیتراݩ گېاست. مثلاً: پَۍ کـرَۇݩ، پَۍاۉݩ (به طرف مایل بالا رفتن)، وَۍ اڅـۉݩ، وَڅۍ(چموس) ، کوَۍ (چپن)، کټۍ (کارد) ، اَۍ (حرص، هوس) .